“Жайлы мектеп 32-де” интернет алаяқтығы мен лудоманияның алдын алу тақырыбында түсіндірме іс-шара өтті
Қазіргі таңда ақпараттық технологиялар өміріміздің ажырамас бөлігіне айналып, интернет кеңістігін пайдаланушылар саны күн санап артып келеді. Дегенмен, осы даму үдерісінің көлеңкелі жақтары да жоқ емес. Әсіресе жастар мен жасөспірімдер арасында интернет алаяқтығы мен ойынқұмарлық (лудомания) мәселесі өзекті сипатқа ие болып отыр. Осыған байланысты жастарды ақпараттық қауіптерден қорғау, олардың құқықтық сауаттылығын арттыру және құқықбұзушылықтың алдын алу мақсатында Түркістан қаласындағы “Жайлы мектеп 32-де” арнайы іс-шара ұйымдастырылды.
2025 жылдың маусым айында өткізілген бұл іс-шара “Интернет алаяқтығы және лудомания құқықбұзушылықтың алдын алу” тақырыбында өтті. Оған мектеп оқушылары мен педагогтер, психологтар мен құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты.
Іс-шара мақсаты – жасөспірімдерді заманауи қауіп-қатерлерден қорғау, құқықтық мәдениетті қалыптастыру:
Шара барысында оқушыларға төмендегі тақырыптар бойынша кең ауқымды түсіндіру жұмыстары жүргізілді:
Лудоманияның психологиялық және әлеуметтік зияны:
Маман-психологтар ойынқұмарлықтың (лудоманияның) адам психикасына тигізетін әсері, оның салдарынан болатын тәуелділік, отбасындағы жанжалдар, академиялық үлгерімнің төмендеуі, агрессия мен оқшаулану сияқты салдарлар туралы жан-жақты ақпарат берді. Бұл дерттің алдын алу, ерте кезеңде тану және кәсіби көмекке жүгіну қажеттігі туралы нақты кеңестер айтылды.
Интернет алаяқтығы және кең таралған схема түрлері:
Құқық қорғау органдарының қызметкерлері интернет алаяқтарының әрекет ету жолдарын ашып көрсетті. Олар көбінесе жалған сілтемелер тарату, жеке деректерді ұрлау, фейк аккаунттар арқылы байланыс орнату, онлайн сатып алу кезінде алдау сияқты тәсілдерді қолданады. Оқушыларға осындай әрекеттерге алданып қалмау үшін не істеу керектігі, қандай да бір күмән туса – кімге және қайда хабарласу қажеттігі нақты мысалдармен түсіндірілді.
Құқықтық сауаттылықты арттыру және құқықбұзушылықтың алдын алу:
Қатысушылар құқықтық нормалар мен заң талаптарын сақтау – әр азаматтың жауапкершілігі екенін білді. Жасөспірімдердің заңға қайшы әрекеттерге бармауы үшін оларды құқықтық ақпаратпен қаруландыру, өз құқықтары мен міндеттерін білуі – басты талап екені айтылды.
Көрсетілімдер мен интерактивті әдістер:
Іс-шарада бейнематериалдар мен нақты өмірден алынған оқиғалар негізінде дайындалған презентациялар көрсетілді. Бұл оқушыларға тек теориялық емес, практикалық тұрғыдан да ақпаратты терең түсінуге мүмкіндік берді. Мәселен, әлеуметтік желідегі алаяқтардың схемалары бейнефильмдер арқылы көрсетіліп, әрбір жағдайда қандай әрекет жасау керектігі талқыланды.
Іс-шараға арнайы шақырылған мамандар:
— С. Ержанқызы – Ішкі саясат бөлімі, “Жастар ресурстық орталығы” КММ инспектор маманы;
— А. Сейілхан – Түркістан қалалық полиция басқармасы, Криминалдық полиция бөлімінің аға жедел уәкілі, полиция капитаны;
— Н. Мырзахмет – Түркістан ҚПБ ЖПҚ ЮПТ УПИ, полиция аға лейтенанты;
— Е. Перне – Түркістан ҚПБ ЖПҚ ЮПТ УПИ, полиция аға лейтенанты;
— Айгүл Абаевна – мектеп директоры.
Мамандар оқушылармен ашық сұхбат жүргізіп, заң алдындағы жауапкершілік пен құқықтық мәдениеттің маңызы туралы өз тәжірибелерімен бөлісті. Сонымен қатар, олар интернеттегі қауіпті жағдайлардан қорғану үшін қандай дағдылар мен әдеттерді қалыптастыру қажет екенін атап өтті.
Мектеп ұжымының қолдауы мен оқушылардың белсенділігі:
Мектеп директоры Айгүл Абаевна сөз сөйлеп, мектеп ұжымы осындай тәрбие мен түсіндіру бағытындағы іс-шараларға әрқашан қолдау білдіретінін жеткізді. Оның айтуынша, балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – мектептің басым бағыттарының бірі.
Оқушылар да бұл кездесуден мол ақпарат алып, белсенділік танытты. Сұрақ-жауап кезеңінде олар өздеріне маңызды сұрақтар қойып, мамандардан нақты жауап алды. Бұл – олардың тақырыпты терең түсінуге ұмтылғанының белгісі.
Бүгінгі күні интернет – білім мен ақпараттың қайнар көзі болумен қатар, қауіп-қатердің де ошағына айналып отыр. Осы тұрғыда Жайлы мектеп 32-де өткізілген бұл іс-шара жасөспірімдердің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен құқықтық тәрбиені күшейту жолында маңызды қадам болды.
Қоғамдық қауіпсіздік – тек құқық қорғау органдарының ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Әрбір бала заңды біліп, оны құрметтеп, өз әрекеттері үшін жауап бере алатындай құқықтық сауатты болуы тиіс. Осындай іс-шаралар арқылы біз болашақ ұрпақтың саналы, жауапты азамат болып қалыптасуына жол ашамыз.
