Шымкент қаласы — Қазақстанның маңызды мегаполисі, сондықтан қаланың цифрландыру процесі қала тұрғындарының өмірін айтарлықтай жеңілдетуде. Алайда, бұл қатарында цифрлық қауіптердің де артуына себеп болуда. Қазіргі уақытта қалада ақпараттық қауіпсіздік мәселесі барынша өзекті болып отыр. Бұл мақалада Шымкент қаласындағы киберқорғаныс жүйесін дамыту бағыттары мен болашақтағы қадамдар қарастырылады.
Шымкенттегі киберқауіптердің артуы:
Цифрлық әлемнің қарқынды дамуының арқасында Шымкент қаласында тұрғындар мен кәсіпорындардың өмірінде айтарлықтай өзгерістер болды. Интернет арқылы банк қызметтерін пайдалану, электрондық қызметтерге қол жеткізу, әлеуметтік желілерді қолдану сияқты қызметтер саны артуда. Бұл өз кезегінде киберқылмыскерлердің көбеюіне әкелді.
Интернет алаяқтары жеке мәліметтерді ұрлау, жалған хабарламалар тарату, қаржылық алаяқтық жасау сияқты әрекеттерді жиі қолданады. Бұндай жағдайлардың алдын алу үшін қалада киберқорғанысты қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік және жеке сектордың бірлесе жұмыс істеуі өте маңызды болып табылады.
Шымкент қаласындағы киберқорғанысты қамтамасыз ету үшін қабылданған шаралар:
— Цифрлық мемлекеттік қызметтер мен жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету: Шымкент қаласының әкімдігі мен басқа да мемлекеттік органдар электрондық қызметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қабылдауда. Барлық мемлекеттік порталдар мен жүйелерде арнайы қорғау шаралары орнатылып, ақпараттық қауіпсіздік жүйесі үнемі жаңартылып тұрады. Бұл шаралар халықтың деректерін қорғауға және алаяқтардың әрекеттерін алдын алуға бағытталған.
— Мемлекеттік органдар мен жеке сектор арасындағы ынтымақтастық: Шымкент қаласында киберқорғанысты күшейту үшін мемлекеттік органдар мен жеке кәсіпорындар арасында тығыз ынтымақтастық орнатылған. Банктер мен ірі корпорациялар ақпараттық қауіпсіздік бойынша шаралар қабылдауда, сонымен қатар азаматтарды киберқұқықбұзушылықтардан қорғау үшін арнайы жүйелер мен технологиялар енгізуде.
— Киберқұқықбұзушылықтармен күресу және мониторинг жүргізу: Қалада арнайы бөлімдер құрылған, олар киберқұқықбұзушылықтармен күреседі. Бұл бөлімдер киберқылмыстардың алдын алу үшін үнемі мониторинг жүргізіп, алаяқтық әрекеттерді анықтайды. Сонымен қатар, полиция органдары интернет алаяқтарымен күресу үшін арнайы бағдарламалар мен құралдарды пайдаланып жатыр.
— Халықты ақпараттандыру және білім беру: Шымкентте тұрғындарды киберқорғаныс және қауіпсіздік мәселелері туралы ақпараттандыру үшін түрлі тренингтер мен семинарлар ұйымдастырылуда. Бұл шаралар әсіресе жасөспірімдер мен зейнеткерлер арасында өткізіледі, себебі олар интернет алаяқтары үшін ең қауіпті топтар болып табылады. Сонымен қатар, қала тұрғындарына электрондық төлемдер мен онлайн-сауда жасағанда қауіпсіздік шараларын сақтау жайлы кеңестер беріледі.
Болашақта киберқорғаныстың даму бағыттары:
— Цифрлық сауаттылықты арттыру: Шымкент қаласының басты міндеті — халықтың цифрлық сауаттылығын арттыру. Бұл тұрғындардың өздерін цифрлық алаяқтардан қорғауына көмектеседі. Сондай-ақ, азаматтарға жеке мәліметтерді қорғаудың маңыздылығын түсіндіру үшін оқу курстары мен ақпараттық кампаниялар жүргізілуі тиіс.
— Инновациялық технологиялар мен жүйелер енгізу: Шымкент қаласында киберқорғанысты жақсарту үшін заманауи технологиялар мен автоматтандырылған жүйелер енгізіледі. Жасанды интеллект, блокчейн және басқа да инновациялық құралдар киберқорғанысты күшейту үшін тиімді әдістер болып табылады. Бұл технологиялар қала тұрғындарының жеке деректерін қорғауды қамтамасыз етеді.
— Халықаралық ынтымақтастықты арттыру: Киберқауіпсіздік мәселесі тек бір қала немесе мемлекет шеңберінде шешілмейді. Сондықтан Шымкент қаласы халықаралық деңгейде де киберқорғаныс саласындағы серіктестікті күшейтуді көздейді. Шетелдік тәжірибелерді зерттеу және өзара тәжірибе алмасу Шымкенттің киберқорғанысының тиімділігін арттырады.
Шымкент қаласы киберқорғанысты дамытуда үлкен жұмыстар атқарып жатыр. Мемлекеттік мекемелер мен жеке сектор арасында серіктестік орнатылып, қала тұрғындарының қауіпсіздігі үшін түрлі шаралар қабылдануда. Алайда, бұл мәселені толықтай шешу үшін халықтың ақпараттық сауаттылығын арттыру, жаңа технологияларды енгізу және киберқорғаныс саласындағы мамандарды даярлау қажет. Қала киберқорғанысты болашақта әрі қарай дамыту арқылы қауіпсіз әрі қолайлы цифрлық орта қалыптастыра алады.
