ШЫМКЕНТ ҚАЛАСЫНДА АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ЗИЯНКЕСТЕРІ КЕСІРІНЕН ТУЫНДАУЫ МҮМКІН ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ЖҰМЫСТАРЫ

Ауыл шаруашылығы – халықтың азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін маңызды сала. Алайда соңғы жылдары ауа райының құбылмалығы, жаһандық жылыну және агроэкологиялық теңгерімнің бұзылуы салдарынан ауылшаруашылық зиянкестерінің саны күрт көбейіп, олардың таралу аумағы да ұлғайып отыр. Осындай зиянкестердің жаппай көбеюі ауыл шаруашылығына зор шығын келтіріп қана қоймай, төтенше жағдай тудыру қаупін де арттыруда.
Шымкент қаласының ауыл шаруашылығы басқармасы, Төтенше жағдайлар департаменті және фитосанитарлық қызметтер бірлесе отырып, мұндай қауіптің алдын алуға бағытталған кешенді іс-шараларды жүйелі түрде іске асыруда.
Ерекше қауіпті зиянкестер және олардың қаупі:
Қазіргі таңда Шымкентте ерекше бақылауда тұрған ауылшаруашылық зиянкестері қатарына:
– сары шаян (кукурузная совка);
– үйірлі шегіртке түрлері;
– американдық ақ көбелек;
– тли мен кенелердің жаппай таралуы жатады.
Бұл зиянкестер бір маусымда жүздеген гектар егістікке зиян келтіріп, өнімді толықтай жойып жіберуі мүмкін. Егер мұндай зиян жаппай сипат алса, ол азық-түлік тапшылығына және экономикалық дағдарысқа әкелуі ықтимал.
Алдын алу жұмыстары:
1. Фитосанитарлық мониторинг және карта түзу: Шымкент қаласында қауіпті аймақтарды анықтау үшін фитосанитарлық мониторинг тұрақты жүргізілуде. Ауылшаруашылық зиянкестері жиі кездесетін алқаптар картаға түсіріліп, тәуекел аймақтары бөлінеді.
2. Ерте ескерту жүйесі: Қалада зиянкестердің жаппай таралу қаупі төнген жағдайда жедел хабар беретін арнайы ескерту жүйесі енгізілді. Бұл фермерлер мен агроқұрылымдардың қауіпке дереу әрекет етуіне мүмкіндік береді.
3. Химиялық және биологиялық залалсыздандыру: Алдын ала анықталған ошақтарда мемлекеттік тапсырыс аясында сертификатталған препараттармен өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Қауіпсіздік мақсатында биологиялық құралдар да қолданылып, қоршаған ортаға зиян келтірмеуге басымдық беріледі.
4. Карантин және шектеу шаралары: Аса қауіпті зиянкестер анықталған аймақтарда карантин жарияланып, ауыл шаруашылығы өнімдерінің қозғалысына уақытша шектеу қойылады. Бұл – зиянкестердің басқа өңірлерге таралуына жол бермеудің ең тиімді тәсілдерінің бірі.
5. Жедел әрекет ету топтары: Қалада төтенше жағдайдың алдын алу мақсатында арнайы мобильді топтар құрылып, олар тәуліктік режимде жұмыс істейді. Олар зиянкестің пайда болуы анықталған сәтте дереу шара қолданып, зардапты азайтуға бағытталады.
Ауылшаруашылық зиянкестерінен туындайтын қауіптің алдын алу – Шымкент қаласы үшін стратегиялық маңызы бар бағыттардың бірі. Қала әкімдігі мен жауапты органдардың өзара үйлесімді жұмысы нәтижесінде бұл салада нақты жүйе қалыптасқан. Қабылданған шаралар төтенше жағдайлардың алдын алып қана қоймай, ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасын сақтап, қала халқын азық-түлікпен тұрақты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.