Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасы – қоғам мен билік арасындағы байланысты түбегейлі өзгертуді мақсат еткен стратегиялық бағыт. Бұл бастама мемлекеттік аппаратты азаматтарға ашық болуға, олардың сұранысына жедел жауап беруге, пікірін ескеруге бағыттайды. Түркістан облысы – бұл тұжырымдаманың өңірлік деңгейде сәтті іске асырылып жатқан аймақтарының бірі.
Тұжырымдаманың негізгі мәні – халықтың мүддесіне қызмет ету:
«Халық үніне құлақ асатын мемлекет» ұғымы тек азаматтардың өтінішіне жауап беру емес. Бұл – мемлекеттік саясаттың орталығына адамды, оның қажеттілігі мен құқықтарын қою. Мемлекеттік органдар бұрынғыдай тек бұйрық пен нұсқау беретін құрылым емес, енді халықтың сеніміне ие болуға тиіс серіктеске айналуы қажет. Түркістан облысында бұл қағида нақты іс жүзінде көрініс тауып отыр.
Облыста барлық деңгейдегі әкімдер мен басшылардың халықпен тікелей кездесу практикасы кеңінен қолданылуда. Әкімдердің әлеуметтік желілердегі белсенділігі, қоғамдық қабылдаулар, онлайн байланыс құралдары – мұның бәрі биліктің шынайы ашықтыққа бет алғанын көрсетеді.
Түркістандағы ашық диалог алаңдары:
Түркістан облысы әкімдігі тұрғындардың үнін естіп қана қоймай, олардың ұсыныс-пікірлерін ескеруге бағытталған түрлі алаңдарды дамытып келеді. «Ашық әкімдік», «Халықтық кеңсе», «Ашық есік күні» форматтары – тұрғындардың өзекті мәселелерін тікелей жеткізуге арналған тиімді құралдар. Осындай шараларда халық тек шағым айтумен шектелмей, нақты шешім ұсынуға да мүмкіндік алады.
Тек 2024 жылдың өзінде облыс бойынша 1000-нан астам қоғамдық қабылдау өткізіліп, 30 мыңнан астам тұрғынның өтініші қаралған. Өтініштердің басым бөлігі әлеуметтік көмек, тұрғын үй, инфрақұрылым және жұмыспен қамту салаларына қатысты болды. Бұл – халықтың өзекті мәселелерін билікке жеткізуге деген белсенділігін көрсетеді.
Сандық технология – кері байланыстың сенімді құралы:
Түркістан облысы цифрлық шешімдерді кеңінен қолдану арқылы мемлекеттік қызметтің ашықтығын арттырып отыр. «Open Turkistan» платформасы – тұрғындардың өтініштерін онлайн қабылдайтын, жауаптың орындалу барысын бақылайтын жүйе. Сонымен қатар, әрбір басқарманың және аудан әкімдіктерінің жеке әлеуметтік желідегі парақшалары бар, бұл парақшаларда азаматтар нақты мәселелерді көтеріп, тікелей кері байланыс алады.
Сондай-ақ, Telegram арналар мен чат-боттар арқылы азаматтардың күнделікті тұрмыстық, инфрақұрылымдық және әлеуметтік мәселелері бойынша сұраныстары қабылданып келеді. Бұл — мемлекеттік қызметтің бұрын-соңды болмаған жылдамдығын қамтамасыз етіп отыр.
Жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту – халық еркін естудің негізі:
Түркістан облысында ауыл әкімдерін тікелей сайлау тәжірибесі де «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» қағидатының бір көрінісі. Бұл қадам ауыл тұрғындарының жергілікті басқаруға тікелей араласуына жол ашып, әкімдердің жауапкершілігін арттырып отыр. Енді әкімдер халықпен тұрақты диалог орнатуға, олардың пікірін ескеруге міндетті.
Сонымен қатар, ауылдарда жергілікті қоғамдастықтар мен қоғамдық кеңестер белсенді жұмыс жүргізуде. Бұл құрылымдар ауылдағы әрбір мәселеге араласып, ұсыныстар мен шешімдерді әкімдікпен бірлесіп қабылдайды.
Әлеуметтік бастамалар мен нақты нәтижелер:
Халықпен тікелей байланыстың арқасында Түркістан облысында көптеген әлеуметтік жоба қолға алынып, сәтті жүзеге асуда. 2023–2024 жылдары өңірде 70-тен астам ауыл таза ауыз сумен қамтылды, 200-ден аса елді мекенде жол жөндеу және жарықтандыру жұмыстары жүргізілді. Медициналық пункттер мен мектептер салу мәселелері де халықтың тікелей көтерген сұраныстары негізінде шешімін тауып келеді.
Облыс әкімдігі жанынан құрылған арнайы қоғамдық мониторинг топтары осы жұмыстардың сапасы мен мерзіміне бақылау жүргізіп отыр. Бұл – халықтың билікке сенімін арттырудың маңызды тетігі.
Болашаққа бағытталған серпінді қадам:
Түркістан облысында атқарылып жатқан жұмыстар «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» қағидатын сөз жүзінде емес, нақты іс жүзінде енгізуге бағытталған. Мемлекеттік құрылымдар енді өз жұмысын қоғаммен бірлесе отырып атқаруға бейімделуде. Азаматтардың белсенділігі, ақпараттануы және жауапкершілігі артқан сайын, билік те соған сай өзгеруге мәжбүр.
Тұжырымдама тек мемлекеттік басқарудың ғана емес, бүкіл қоғамдық қатынастардың жаңа деңгейге көтерілуін көздейді. Бұл бағытта Түркістан облысы өз тәжірибесімен өзгелерге үлгі бола алады.
Түркістан облысы – «халықтың үніне құлақ асатын» шынайы мемлекет моделіне біртіндеп жақындап келе жатқан өңір. Ашықтық, әділдік, тиімді кері байланыс және халықпен тікелей жұмыс істеу – бұл өңірлік басқарудың жаңа бағыты. Мемлекет пен азаматтың арасындағы сенім мен серіктестік – болашақтағы тұрақты дамудың негізі.
