А.Байтұрсынов атындағы мектеп-лицейінде “Интернет алаяқтығы және лудомания: құқықбұзушылықтың алдын алу” тақырыбында түсіндірме іс-шара өтті.
Қазіргі таңда ақпараттық технологиялардың дамуы – қоғамға үлкен мүмкіндіктермен қатар, түрлі қауіп-қатерлер де алып келуде. Әсіресе жастар мен жасөспірімдер интернет кеңістігін белсенді пайдаланатындықтан, олар алаяқтардың арбауына түсіп, киберқылмыстың құрбанына айналуы мүмкін. Сонымен қатар, онлайн және оффлайн құмар ойындардың кең таралуы жасөспірімдердің психологиялық, әлеуметтік және құқықтық тұрғыдан өміріне теріс әсер етуде.
Осыған байланысты А.Байтұрсынов атындағы мектеп-лицейінде 2025 жылдың маусым айында “Интернет алаяқтығы және лудомания: құқықбұзушылықтың алдын алу” тақырыбында арнайы ақпараттық-түсіндіру іс-шарасы өтті. Іс-шараға мектептің жоғары сынып оқушылары мен педагогикалық ұжым өкілдері қатысты.
Іс-шараның негізгі мақсаты – оқушылардың құқықтық сауаттылығын арттыру, интернеттегі және нақты өмірдегі қауіптерден сақтандыру
Кездесу барысында төмендегі өзекті мәселелер бойынша жан-жақты түсіндіру жұмыстары жүргізілді:
Лудоманияның психологиялық және әлеуметтік зияны – Ойынқұмарлықтың адам өміріне тигізетін зияны, оның психологиялық тәуелділікке айналуы және бұл дерттің алдын алу жолдары кеңінен сөз болды. Мамандар құмар ойындарына бой алдыру жасөспірімнің болашағына, білім алуына, отбасылық және әлеуметтік өміріне кері әсер ететінін нақты мысалдармен түсіндірді. Лудоманияның белгілері мен салдары туралы бейнематериалдар көрсетілді.
Интернет алаяқтығы және алаяқтардың әрекет ету жолдары – Қатысушылар интернет алаяқтарының жиі қолданатын әдістері, фишингтік сілтемелер, жалған аккаунттар, бейтаныс тұлғалармен байланысқа шығу кезіндегі сақтық шаралары, сондай-ақ әлеуметтік желілердегі күмәнді әрекеттер туралы мағлұматтар алды. Бұл тақырып жастар үшін аса маңызды, себебі интернет алаяқтары көбіне жасөспірімдерді нысанаға алады.
Құқықбұзушылықтың алдын алу және құқықтық мәдениетті қалыптастыру – Заңды білу және оны сақтау – әр азаматтың міндеті екенін мамандар ерекше атап өтті. Құқық қорғау саласының өкілдері жасөспірімдерге құқықтық жауапкершілік, әкімшілік және қылмыстық заңнамалардағы өзекті мәселелер туралы нақты түсініктер берді. Құқықбұзушылықтың салдарын білу – болашақта мұндай әрекеттерден сақ болудың басты жолы.
Іс-шараға арнайы шақырылған мамандар құрамы:
— С. Ержанқызы – Ішкі саясат бөлімі, “Жастар ресурстық орталығы” КММ инспектор маманы;
— А. Сейілхан – Түркістан қалалық полиция басқармасы, Криминалдық полиция бөлімінің аға жедел уәкілі, полиция капитаны;
— Н. Мырзахмет – Түркістан ҚПБ ЖПҚ ЮПТ УПИ, полиция аға лейтенанты;
— Е. Перне – Түркістан ҚПБ ЖПҚ ЮПТ УПИ, полиция аға лейтенанты;
— З. Қалымбетова – мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары.
Маман-психологтар мен құқық қорғау органдарының қызметкерлері оқушылармен ашық форматта сұхбаттасып, өздерінің тәжірибелерінен алынған нақты оқиғалар негізінде кеңестер берді. Жасөспірімдер тарапынан қойылған сұрақтарға нақты жауаптар беріліп, құқықтық сауаттылықты арттырудың маңызы ерекше аталды.
Оқушылар мен мұғалімдердің белсенділігі:
Іс-шара барысында оқушылар көрсетілген бейнематериалдар мен нақты оқиғалар арқылы интернеттегі және өмірдегі алаяқтық әрекеттерден сақтану жолдарын түсінді. Белсенді оқушылар өз пікірлерін білдіріп, тақырып аясында сұрақтар қойып, өмірде кездескен немесе естіген мысалдарын ортаға салды.
Мектеп ұстаздары осындай шаралар балалардың азаматтық жауапкершілігін, заңға құрметін және өз қауіпсіздігіне деген көзқарасын дамытуға үлкен үлес қосатынын атап өтті. Іс-шара соңында қатысушыларға құқықтық сауаттылықты арттыру бойынша арнайы нұсқаулықтар мен ақпараттық парақшалар таратылды.
Мектеп әкімшілігінің пікірі:
Мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары З. Қалымбетова бұл іс-шараның тек ақпарат беру ғана емес, балаларды нақты өмірлік дағдылармен қаруландыруға бағытталғанын атап өтті. “Қазіргі заман балалары сан түрлі ақпарат ағымының ортасында өсіп жатыр. Сондықтан олардың әрқайсысының ақпаратты дұрыс талдап, өзіне пайдалысын ажыратуы – тәрбие мен білімнің маңызды құрамдас бөлігі”, – деді ол.
Қоғамдық қауіпсіздік – бір ғана органның не мекеменің жұмысы емес, ол – әрбір азаматтың, ата-ананың, ұстаздың және ең бастысы, жас ұрпақтың ортақ міндеті. Интернет алаяқтығы мен лудоманияның алдын алу бағытында ұйымдастырылған бұл іс-шара оқушылардың санасына құқықтық және моральдық жауапкершілік сезімін сіңіруде маңызды қадам болды.
Осындай тәрбиелік маңызы зор кездесулер жасөспірімдердің өмірге деген көзқарасын қалыптастырып, құқықтық сауатты, жауапты тұлға болып қалыптасуына септігін тигізері сөзсіз.
