Мемлекет басшысы атап өткендей, жаңа Салық кодексінде маңызды фискалдық қайтарымы жоқ төлемдер алынып тасталады, кейбірі біріктіріледі. ОКҚ алаңында өткен баспасөз конференциясында ұлттық экономика вице-министрі Азамат Амрин бүгінгі таңда барлығы 12 салық бар екенін атап өтті. Олар халықаралық тәжірибеге сәйкес келеді. Шаруа және фермер қожалықтарынан алынатын бірыңғай жер салығы табыс салығына сәйкес келеді.
«Бірыңғай жер салығын (БЖС) жеке табыс салығына ауыстыру ұсынылады. Шаруалар мен фермерлер үшін жеңілдігі бар режим сақталады. 11 төлемнің үшеуін алып тастау ұсынылады. Бұл – ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану, сыртқы жарнаманы орналастыру және жекелеген қызмет түрлерімен айналысу лицензияларын пайдалану үшін төлемдер. 3 төлемді біріктіру ұсынылады: жер үстіндегі су ресурстарын пайдалану үшін, орманды пайдаланғаны үшін және жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін. Табиғи ресурстарды пайдалану үшін бір төлем болады. Жалпы 77 төлем ставкасы қысқартылады», – деп атап өтті спикер.
Алымдардың 6 түрін қысқарту ұсынылады. Олар бойынша ставкалардың 34 түрі алынып тасталады. Сондай-ақ мемлекеттік баждардың 5 түрі алынып тасталады, олар бойынша ставкалар 51-ге қысқартылады. Бұл салықтар мен төлемдер санын 20%-дан астамға қысқарту міндетін орындауға мүмкіндік береді. Келесі міндет – салық жеңілдіктерін ретке келтіру және олардың көлемін кем дегенде 20%-ға қысқарту. Мемлекеттік органдар, Атамекен ҰКП, сарапшылар, экономистер бірлесіп Салық кодексінің жеңілдік беретін 739 пунктіне тексеру жүргізілді. 2022 жылғы салық декларацияларының деректері бойынша олардың сомасы 9,5 трлн теңге.
«Талдау барысында 3,3 трлн теңге сомасына 451 норма жеңілдіктер ретінде анықталғаны анықталды. 6,2 трлн теңге сомасына 288 тармақ салық жеңілдіктері болып табылмайды. Бұл тауарлардың экспортына және халықаралық тасымалдарға, мысалы, шығындарды тасымалдауға ҚҚС нөлдік мөлшерлемесі. Бүгінгі таңда 300 млрд теңгеден астам сомаға 93 салық жеңілдіктерін жою ұсынылады. 400 млрд теңгеден астам сомаға 29 салықтық жеңілдіктер бойынша қолданылу мерзімі шектеледі», – деп түсіндірді ведомство өкілі.
Азамат Амрин өзекті мәселелердің бірі – ақпараттың жоқтығына тоқталды. 451-ден тек 132 артықшылық цифрландырылған. Салық есептілігінің басқа нысанында тиісті жолдар жоқ. Енді жеңілдік міндетті түрде Салық есептілігі нысандарында көрсетіледі. Бұдан бөлек, тиісті салалық мемлекеттік органға салық жеңілдіктері тиімділігінің көрсеткіштерін мониторингілеу бойынша міндеттемелерді бекіту ұсынылады. Жүйелік шаралар ретінде салықтық жеңілдіктер ұғымын нақты реттеу, оларды ұсыну, мониторинг, талдау, алып тастау тәртібі ұсынылады. Мұның бәрі заңға тәуелді актілермен реттелетін болады.