Күні кеше Мақтаарал ауданының әкімі Бақыт Асанов аудан тұрғындарымен жеке қабылдау өткізіп, халықтың көкейіндегі өзекті мәселелерді тыңдады. Қабылдауға алдын ала жазылған 16 тұрғын қатысып, әрқайсысы өздеріне қатысты күрделі жағдайларды ашық айтып, шешім табуға ниет білдірді.
Қабылдау барысында тұрғындар негізінен коммуналдық қызмет сапасына, әлеуметтік қолдауға, ағын судың жеткіліксіздігіне, тұрғын үй мәселелеріне және инфрақұрылымның жай-күйіне қатысты шағымдарын жеткізді. Әсіресе, ауылдық елді мекендерде суару жүйелерінің тозуы, кейбір көшелердің жарықтандырылмауы мен жолдардың нашарлығы жиі көтерілген мәселелердің қатарында болды.
Бақыт Асанов әрбір азаматтың өтінішін мұқият тыңдап, кейбір мәселелерді сол жерде шешуге тапсырма берді. Мысалы, ағын судың тапшылығы мәселесі бойынша аудандық ауыл шаруашылығы бөліміне нақты тапсырмалар беріліп, тиісті мамандарға ақаулы учаскелерді шұғыл тексеріп, шара қолдану жүктелді.
Тұрғын үйге мұқтаж отбасылардың мәселесі де назардан тыс қалмады. Әкім бұл бағытта арнайы комиссияның жұмыс істеп жатқанын және заң аясында кезекте тұрған азаматтардың баспанамен қамтамасыз етілуі кезең-кезеңімен шешілетінін айтты.
Қабылдау соңында Бақыт Асанов мұндай кездесулердің тұрақты түрде өтіп тұратынын атап өтіп, тұрғындарды кез келген уақытта өз сұрақтарымен жергілікті билікке жүгінуге шақырды. Ол халықпен ашық диалог орнату – жергілікті басқарудың басты мақсаты екенін тілге тиек етті.
Қоса кететін, «Халық үніне құлақ асатын мемлекетте» Үкімет азаматтарға ойларымен, идеяларымен және пікірлерімен алмасу үшін қолжетімді және ыңғайлы платформалар ұсынады. Бұл сандық платформалар және қоғамдық жиналыстар сияқты құралдар арқылы немесе т.б. жүзеге асырылуы мүмкін.
Мемлекет азаматтардың наразылығын күтпей, олармен араласу мүмкіндіктерін белсенді түрде іздейді. Бұл әртүрлі дауыстарды тыңдау мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін белгілі бір қауымдастықтарға немесе қызығушылық топтарына жүгінуді қамтуы мүмкін.
Мемлекет азаматтардың саясаттың қалай тұжырымдалатынын және жүзеге асырылатынын түсінуін қамтамасыз ете отырып, шешім қабылдау үдерісінің ашықтығын көрсетеді. Мұндай ашықтық мемлекет пен қоғам арасындағы сенімді нығайтуға көмектеседі.
Азаматтарға олардың үлестері саяси шешімдерге қалай әсер еткені туралы кері байланыс тетіктерін құру өте маңызды. Бұл олардың дауыстары бағаланатынын және байыпты қабылданатынын көрсетуге көмектеседі.
Мемлекет азаматтардан алынған кері байланыс негізінде саясатты бейімдеуге дайын болуы керек. Бұл икемділік қоғамның өзгермелі қажеттіліктері мен басымдықтарын қанағаттандыру үшін өте маңызды.
Үкімет саяси шешімдерді негіздеу үшін әртүрлі дереккөздерден ақпарат жинап талдайды. Бұған сандық деректер (мысалы, сауалнамалар, статистика) және сапалық деректер (мысалы, қоғамдық пікірлер, баяндамалар) кіреді.
Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тәсілі қоғамда әртүрлі көзқарастар болатынын мойындайды. Әлеуметтік-экономикалық мәртебесіне, этникалық тегіне, жынысына немесе басқа факторларға қарамастан барлық дауыстардың ескерілуін қамтамасыз ету үшін қадамдар жасайды.
«Құлақ асатын/еститін мемлекет» тұжырымдамасы мемлекеттік басқару азаматтардың қажеттіліктері мен ұмтылыстарына жауап беру нәтижесінде тиімді болады деген сенімге негізделген. Үкіметтер жұртшылықты белсенді тыңдау және онымен әрекеттесу арқылы неғұрлым өзекті, әділ және тұрақты саясат құра алады. Бұл тәсіл мемлекеттік институттарға деген сенімнің артуына әкелуі мүмкін. Сайып келгенде инклюзивті және демократиялық қоғам құруға ықпал етеді.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы «Азаматтардың барлық сындарлы сауалдарына жедел әрі тиімді жауап беретін «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын іске асыру» міндетін қойды. Содан бері билік пен қоғам арасындағы байланыс механизмдері жетілдірілді.
Бүгінгі таңда Қазақстанда мемлекет пен азаматтар арасында келесі байланыс арналары жұмыс істейді:
1. «Ашық үкімет» цифрлық жүйесіндегі цифрлық платформалар:
— «Ашық деректер» data.egov.kz – ел азаматтары үшін қолжетімді деректер жиынтығын жариялау арқылы мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығын қамтамасыз ету.
— «Ашық диалог» dialog.egov.kz – мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор ұйымдарына өтініштер қабылдау.
— «Ашық НҚА» legalacts.egov.kz – нормативтік құқықтық актілердің жобаларын талқылау.
— «Ашық бюджеттер» budget.egov.kz/ – бюджеттік процеске азаматтық қатысу арқылы бюджет қаражатын қалыптастыру мен бөлудің ашықтығын қамтамасыз ету.
— Мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау https://evaluation.egov.kz/ арқылы мемлекеттік органдар жұмысының бағалануын табуға болады.
«Ашық деректер» порталының деректері бойынша, порталда 3,6 мың ашық деректер, «Ашық НҚА» порталында 118,3 мың НҚА жобасы, «Ашық диалог» порталында 483,8 мың өтіш және «Ашық бюджеттер» порталында 157,7 мың бюджеттік бағдарлама жобасы орналастырылды.
«Е-Otinish» мемлекеттік органдарға өтініш беру жүйесі өзінің тиімділігін көрсетті.
2. Қала әкімдіктерінің сайттарындағы әкімдердің жеке блогтары. Көптеген аудан әкімдері мен өңірлердегі басқарма басшылары азаматтардың өтініштерін қабылдау үшін WhatsApp мессенджерін пайдаланады.
3. Ел аумағында мемлекеттік қызмет көрсету мәселелері бойынша 1414 бірыңғай колл-орталығы бар.
4. «iKomek 109» – Астана қаласы әкімдігінің қалалық мониторинг және жедел әрекет ету орталығы. Халықтың тіршілігін қамтамасыз ету және қауіпсіздік мәселелері бойынша тәулік бойы өтініштер қабылдайтын елорда тұрғындарына арналған қызмет.
5. Интернеттегі әлеуметтік желілерде саяси қызметкерлердің аккаунттары. Мысалы, ҚР Президентінің Facebook, Telegram, Instagram, Twitter-дегі аккаунттары белсенді жұмыс істейді. 2022 жылы ҚР Премьер-Министрі өзінің Facebook аккаунтын ашты. Мәжіліс пен Сенаттың көптеген депутаттары қоғамдық коммуникация үшін әлеуметтік желілерді пайдаланады.
