Мәдени плюрализм моделі этникалық ерекшелігін сақтай отырып, мемлекетте тұратын барлық этностарды жалпы азаматтық бірегейлік негізінде біртұтас саяси құрылымға біріктіруге ұмтылуға негізделген. Сонымен қатар, көпұлтты мемлекет құрылымының үлгілерін шартты түрде органикалық, көпұлтты мемлекет этникалық топтардың өзіндік дамуына негізделген органикалық тұтастық және көпұлтты мемлекет этникалық топтардан тұратын бейорганикалық деп бөлуге болады. Бір-бірімен байланысы жоқ, саяси күшпен біріктірілген.
Қазақстан тәуелсіз, егемен даму жолына түскен кезде ұлтаралық қатынастардың үлгісін айқындау туралы өмірлік маңызды мәселе бірден туындады. Бүгiнде елiмiздегi ұлтаралық келісім моделіне келсек, ол мынадай бес қағидаға негізделген.
Бірінші қағида. Этникалық, конфессиялық, мәдени және тілдік әртүрлілік.
Екінші қағида. Қазақстандағы этностардың мәдениеті мен тілдерін дамытуға жағдай жасау.
Үшінші қағида. Толеранттылық пен жауапкершілік ұлтымыздың ең басты құндылығы.
Төртінші қағида – мемлекет құраушы қазақ халқының топтастырушы рөлі.
Бесінші қағида – қазақ халқының бірлігі. Ассамблеяның XXXI сессиясында Мемлекет басшысы Қ.К.Тоқаев: «Біз көзқарастарымыз бен нанымдарымыздағы айырмашылықтарға қарамастан, бір-бірімізді қабылдап, түсінуіміз керек. Жанасу нүктелерін іздеп, нығайтып, бізді біріктіретін нәрселерді жаңғырту қажет. Біздің «түрлі көзқарас, бірақ біртұтас ұлт» қағидатымыз мызғымас. Патриотизмнің жоғары құндылықтары этникалық артықшылықтың аласа сезімдерімен алмасуға, ал достық пен ынтымақтың орнына өзара жаулық пен дұшпандық тілінің орын алуына жол берілмейді», — деп атап өттi.
Биыл 26-27 сәуiр күндерi Астанада «Әділетті Қазақстан: бірлік, тұрақтылық, даму» күн тәртібімен Қазақстан халқы Ассамблеясының кезекті ХХХІІ сессиясы өтедi. Онда қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлік саласындағы мемлекеттік саясат аясында атқарылатын жұмыс ауқымы анықталып, нақтылы тапсырмалар берiледi.
Корганова Саипжамал, Шымкент қаласы ҚХА жанындағы Ғылыми-сарапшылық топ жетекшісі, философия ғылымдарының кандидаты.