Түркістан облысы, Ордабасы ауданының білім беру саласында оқушылардың әлеуметтік жауапкершілігі мен патриоттық сезімін қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар жүйелі түрде өткізіледі. 2025 жылдың қарашасында Қажымұқан атындағы жалпы білім беретін мектепте “Біртұтас тәрбие, Адал азамат” бағдарламасы аясында 5 сынып оқушыларына арналған “Буллингке жол жоқ!” тақырыбында тәрбие сағаты өткізілді.
Сабақтың мақсаты – жасөспірімдер бойында бір-біріне деген құрмет, әлеуметтік жауапкершілік және әділдік құндылықтарын қалыптастыру, буллингтің түрлі түрлерін анықтау, оны болдырмау жолдарын үйрету. Сонымен қатар, оқушыларға бірлік пен ынтымаққа, өз пікірін ашық айтуға, қиындыққа тап болған достарына көмек көрсетудің маңыздылығы түсіндірілді.
Тәрбие сағаты барысында оқушыларға буллингтің әртүрлі формалары түсіндірілді:
- Дене арқылы күш көрсету – біреуге физикалық зиян келтіру, күш көрсету арқылы қорқыту.
- Маза кетіретін сөздер, кекету – сөзімен немесе іс-әрекетімен біреудің өзін-өзі бағалауына нұқсан келтіру.
- Ғаламторда келемеждеу (кибербуллинг) – әлеуметтік желілерде немесе интернеттегі платформаларда біреуді кемсіту, қорқыту.
- Әлеуметтік шеттету – топтан немесе қауымнан шығаруды көздейтін әрекеттер.
Сабақ барысында мұғалім Б. Жиенқожаева оқушыларға буллингтің тек әзіл емес, адамның психологиялық және эмоционалдық жағдайына әсер ететін маңызды мәселе екенін түсіндірді. Ол оқушыларға құрметтің әр адамға лайық екенін, әр сөздің біреудің жанын жаралауы мүмкін екенін айтты. Сонымен қатар, оқушыларға куә болса, үнсіз қалмау, көмек сұраудан қорықпау, мұғалімге, ата-анаға немесе достарына айту сияқты нақты іс-әрекеттер ұсынылды.
Оқушылар сабақ барысында өз тәжірибелерін бөлісті, буллингке қарсы іс-әрекеттер туралы пікірлерін айтты, сұрақтар қойды және өзара талқылауға қатысты. Бұл өзара түсіністік пен қолдаудың маңыздылығын көрсетті. Сабақ соңы балалардың бір-біріне деген құрметін нығайтып, буллингке қарсы қоғамдағы бірлескен жауапкершіліктің қажеттілігін атап өтті.
Тәрбие сағаты – тек білім беру ғана емес, сонымен қатар балалардың патриоттық сезімін, әлеуметтік жауапкершілігін және қоғамдық құндылықтарды қалыптастыруға бағытталған іс-шара болып табылады. Жас ұрпаққа өз құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, құрмет, әділдік және бірлік сезімін сіңіру – қоғамдағы тұрақтылық пен сенімді нығайтуға ықпал етеді.
Ордабасы ауданында осындай тәрбие сағаттарын өткізу арқылы жасөспірімдерге әлеуметтік құндылықтар мен азаматтық жауапкершілікті сіңіру, олардың қоғамдағы сенім мен әділдікке деген көзқарасын қалыптастыру, сондай-ақ буллингке қарсы мәдениетті дамыту мақсат етілуде. Мұғалімдер, ата-аналар және мектеп әкімшілігінің бірлескен жұмысы балалардың бойына патриоттық, моральдық және әлеуметтік құндылықтарды сіңіруге мүмкіндік береді.
Осы іс-шараның нәтижесінде оқушылар буллингтің алдын алу жолдарын үйреніп, қиындыққа тап болған достарына қолдау көрсету, өз пікірін ашық айту, қоғамдағы әділдік пен сенім құндылықтарын құрметтеу мәселелерін түсінді. Бұл тәрбие сағаты – Ордабасы ауданында жас ұрпақтың бойына патриоттық және әлеуметтік құндылықтарды қалыптастыруға бағытталған маңызды педагогикалық тәжірибе болып саналады.
Болашақта да аудан мектептерінде балалардың әлеуметтік жауапкершілігін арттыру, бірлік пен құрмет мәдениетін дамыту, буллингке қарсы іс-шараларды ұйымдастыру жүйелі түрде жалғасады.