Әйтеке би атындағы мектепте интернет алаяқтығы мен лудоманияға қарсы түсіндіру іс-шарасы өтті.
Қазіргі қоғамда жастардың ақпараттық кеңістіктегі қауіпсіздігі – маңызды және өзекті мәселелердің бірі. Әсіресе интернет кеңістігінде таралған алаяқтық әрекеттер мен құмар ойындарға тәуелділік (лудомания) күн сайын өзектілігін арттыруда. Осыған байланысты 2025 жылдың маусым айында Әйтеке би атындағы жалпы білім беретін мектепте “Интернет алаяқтығы және лудомания: құқықбұзушылықтың алдын алу” тақырыбында арнайы ақпараттық-түсіндірме іс-шарасы ұйымдастырылды.
Аталған шараға мектеп оқушылары мен ұстаздар қауымы белсенді қатысып, қоғамдағы маңызды әлеуметтік мәселелер бойынша құнды ақпарат алды. Іс-шараның негізгі мақсаты – оқушылардың құқықтық сауаттылығын арттырып, оларды интернеттегі және күнделікті өмірдегі әртүрлі қауіп-қатерлерден қорғауға бағытталған.
Кездесу барысында талқыланған негізгі мәселелер:
Лудоманияның психологиялық және әлеуметтік зияны:
Психолог мамандар ойынқұмарлықтың адам психикасына, отбасылық қарым-қатынастарға, оқу үлгеріміне және жалпы әлеуметтік ортаға тигізетін зиянды әсерлері жайлы кеңінен баяндады. Лудомания – тек ересектерге ғана емес, жасөспірімдерге де қауіпті дерт екенін атап өтіп, оның белгілерін ерте тану және алдын алу жолдарын түсіндірді. Оқушыларға құмар ойындардың қалай тез тәуелділікке әкелетінін нақты мысалдар арқылы көрсетті. Сонымен қатар, ойынқұмарлықтың салдарынан орын алатын құқықбұзушылықтар мен әлеуметтік проблемалар жайлы кеңінен мәлімет берілді.
Интернет алаяқтығының түрлері және жиі кездесетін схемалар:
Қазіргі уақытта интернет алаяқтары түрлі әдістерді пайдаланып, әсіресе жастарды алдап соғуға тырысады. Мамандар оқушыларға фишинг, фейк аккаунттар, жалған ұтыс ойындары, онлайн саудадағы алдау әрекеттері сынды алаяқтықтың кең таралған түрлерін түсіндіріп, сақтану жолдарын нақты мысалдармен көрсетті. Әлеуметтік желілер мен мессенджерлер арқылы таратылатын сілтемелердің қаншалықты қауіпті екені, бейтаныс адамдарға жеке мәліметтерді берудің салдары да кеңінен сөз болды.
Құқықтық сауаттылық және құқықбұзушылықтың алдын алу:
Іс-шарада құқық қорғау органдарының қызметкерлері жасөспірімдерге құқықтық мәдениеттің маңызын, заң алдындағы жауапкершілікті, құқық бұзушылықтың салдарын жан-жақты түсіндірді. Заңды білу мен құрметтеу – әр азаматтың міндеті екенін атап өтті. Сонымен қатар, қандай да бір қауіп туындаған жағдайда қайда және кімге жүгіну керектігі жөнінде нақты кеңестер берілді.
Іс-шараға арнайы шақырылған мамандар:
— С. Ержанқызы – Ішкі саясат бөлімі, “Жастар ресурстық орталығы” КММ инспектор маманы;
— А. Сейілхан – Түркістан қалалық полиция басқармасы, Криминалдық полиция бөлімінің аға жедел уәкілі, полиция капитаны;
— Б. Алтынбек – Түркістан ҚПБ ЖПҚ ЮПТ УПИ, полиция аға лейтенанты;
— С. Құрақбаев – Әйтеке би атындағы жалпы білім беретін мектептің директоры.
Маман-психологтар мен құқық қорғау органдарының өкілдері оқушылармен ашық диалог форматында сұхбат жүргізіп, олардың сұрақтарына жауап берді. Құқықтық мәдениетті қалыптастыру, ақпараттық технологияларды қауіпсіз пайдалану, интернеттегі өз әрекеттеріне жауапты болу туралы нақты ұсыныстар айтылды.
Көрсетілімдер мен бейнематериалдар арқылы түсіндіру:
Іс-шара барысында көрсетілген бейнероликтер мен нақты өмірден алынған мысалдар оқушыларға интернеттегі қауіп-қатерлерді анықтауға, оларға тап болған жағдайда дұрыс әрекет етуге көмектесті. Оқушылар интерактивті сұрақтарға жауап беріп, пікір алмасуға белсенді қатысты. Бұл формат балалардың тақырыпты терең түсініп, өз өмірлерінде кездесетін жағдайларды дұрыс бағамдауға жол ашты.
Мектеп әкімшілігінің пікірі:
Мектеп директоры С. Құрақбаев мұндай іс-шаралардың маңыздылығын ерекше атап өтті. Оның айтуынша, жасөспірімдерді құқықтық тұрғыдан тәрбиелеу – тек ата-аналардың ғана емес, мектеп пен қоғамның да ортақ міндеті. Қауіпсіз орта қалыптастыру үшін әрбір оқушы заңды біліп, оны сақтауға тиіс екенін жеткізді.
Қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету – әр азаматтың, әр ата-ананың, әр ұстаздың және, ең бастысы, әр оқушының ортақ міндеті. Осындай іс-шаралар балалардың өміріне нақты пайда әкеліп, оларды теріс әрекеттерден сақтандырады. Интернет алаяқтығы мен лудомания сияқты қауіптер туралы уақытылы ескерту – үлкен проблемалардың алдын алудың сенімді жолы.
Жастарға бағытталған құқықтық, ақпараттық және психологиялық қолдау – олардың қауіпсіз болашағының кепілі.
