Халықаралық Жастар күніне орай, қала әкімінің орынбасары Мекенхан Қырықбаевтың қатысуымен шаһардың белсенді жастарымен кездесу өтті.
Кездесу барысында жастар көкейдегі сауалдарын қойып, түрлі тақырыптар талқыланып, ұсыныс-пікірлері тыңдалды.
— Бүгін өздеріңізбен Жастар күні мерекесі аясында кездесіп отырмыз. Қазіргідей заманда жастарымыз тек еңбекпен, біліммен ғана жарқын жетістіктерге қол жеткізе алады. Бұл ретте, жаңарған Түркістан – жастар үшін жаңа мүмкіндіктер алаңы. Таяуда қаламызда Жастар орталығы ашылды. Енді осы Жастар орталығында өрендеріміз өз-өздерін дамытып, білімдерін шыңдаулары қажет. Біз жастарды әрдайым қолдауға дайынбыз, — деді Мекенхан Қозыханұлы.
Жиында өз ұсынысын айтқан қалалық Жастар ресурстық орталығының басшысы Әлия Піржанова ата-баба мұрасын сақтау, балаға отбасы құндылықтарын ұғындыру мақсатында жастар арасында түсіндірме жұмыстарын жандандыру керектігін жеткізді.
Ата-баба мұрасын бағалап, есте сақтап қана қоймай, белсенді түрде дамыту керектігін айта кеткен жөн. Қазақстан ұлт ретінде өзінің мәдени және зияткерлік бірегейлігін сақтау үшін үнемі дамуға ұмтылу керектігін түсінеді. Сондықтан да жаңа Қазақстан — өз азаматтарының білімі мен интеллектуалдық дамуына белсенді инвестиция жасап, инновациялар мен ғылымды дамытуға қолайлы жағдай жасайды. Бұл тұрғыда Түркістан қаласы мәдени-тарихи мұраның символы ретінде ерекше рөл атқарып, жаңа идеялар мен зияткерлік ұмтылыстарға шабыт көзі болып табылады. Көптеген зияткерлік ойындардың халық ішінде кеңінен тарап, рухани жаңғырып жатқан мемлекетімізде «Тұран», «Парасат», «Тайқазан» сияқты ойындарда көрініс табады.
Өткен дәуірде ғана емес, 20-ғасырдың басында да қазақ зиялыларының еліміздің білім саласы мен мәдени болмысының дамуына зор ықпалы болды. Қазақ халқының ұлы ғалымдарының бірі – Ыбрай Алтынсарин бабамыз өмірін зияткерлік пен даналық насихаттау жолында өтізді. Мектептер мен оқу орындарын құру арқылы Ыбырай Алтынсарин ұлттың дамуы мен ілгерілеуі үшін білімнің маңыздылығын түсіне отырып, қоғамның барлық топтары үшін білімнің қолжетімділігін арттыруға ұмтылды. Ол сондайақ қазақ тілінде білім мен мәдени мұраның таралуына ықпал ете отырып, қазақ тілінде кітаптар мен басылымдар жасауға өзінің жазу және әдебиеттегі шеберлігін белсенді пайдаланды. Жалпы ата бабамыздың ұраны – «Ғылым таппай мақтанба!» болған және олардың мәдени мұраны дамытуға және білімді таратуға деген ұмтылысы қазіргі қазақ халқына, қазақ ұлты үшін интеллектуалдық даму мен шығармашылық белсенділікке шабыттандыратын бастама болды.
Олай болса, зиялылық – қазақ халқының ұлы мұрасының бір бөлігі ғана емес, оның болашақ дамуының басты факторы. Білімге деген құрметті сақтау, интеллектуалдық даму дәстүрлерін жалғастыру және жаңа ойлар мен идеяларға қолайлы жағдай жасау – Қазақстанның инновациялар мен заманауи әлемде алға жылжып, мәдени мұрасын сақтауға көмектесетін басты аспектілері болып табылады.
Отбасы балалардың жеке басы мен құндылықтарын қалыптастыруда даусыз рөл атқарады, оларды тәрбиелеудің алғашқы және маңызды ортасы болып табылады. Ол білім мен дағдылардың негізгі көзі ғана емес, сонымен қатар әр адамның дүниетанымын, эмоционалдық саласын және әлеуметтік мінез-құлқын анықтайды. Қазіргі уақытта отбасының әлеуметтік-мәдени динамикасы мен құрылымы айтарлықтай өзгерістерге ұшыраған кезде, құндылықтарды қалыптастыру мен бала тәрбиесіндегі отбасының рөлін зерттеу ерекше өзектілікке ие болады. Бұл зерттеудің мақсаты-отбасылық ортаның балалардағы құндылықтардың қалыптасуына әсерін талдау, отбасындағы тәрбие процесінде маңызды сәттерді анықтау, сондай-ақ осы саланың даму перспективаларын талқылау. Отбасы бастапқы әлеуметтік құрылым ретінде баланың жеке дамуына негіз болатын мәдени, эмоционалды және әлеуметтік факторлардың ерекше үйлесімі болып табылады. Алайда, отбасылық құндылықтар мен тәрбие әдістері мәдени контекстке, тарихи дәстүрлерге, экономикалық мәртебеге және басқа да әлеуметтік параметрлерге байланысты айтарлықтай өзгеруі мүмкін. Сондықтан отбасының балалардың жеке басы мен құндылықтарын қалыптастыруға әсер ету механизмдерін түсіну мұқият талдау мен зерттеуді қажет ететін күрделі және көп қырлы мәселе болып табылады.
Отбасылық құндылықтар-бұл жалпы отбасы үшін маңызды және маңызды деп саналатын сенімдер, принциптер мен көзқарастар. Олар сенім, адалдық, өзара түсіністік, толеранттылық, жауапкершілік, үлкендерге құрмет және отбасы мен сыртқы әлем арасындағы қарым-қатынастың негізін құрайтын басқа да қасиеттер сияқты аспектілерді қамтуы мүмкін.
Отбасылық құндылықтар әр түрлі болуы мүмкін және отбасының мәдени, діни және әлеуметтік ерекшеліктеріне байланысты. Олардың кейбіреулері еңбек, білім, әділеттілік, қонақжайлылық, жанашырлық, жақындарына қамқорлық жасау, басқалардың пікірі мен даралығын құрметтеу және т. б.
Құндылықтарды отбасында қарым-қатынас, мінез-құлықты модельдеу, оқыту, тәрбиелеу, рәсімдер мен дәстүрлер сияқты әртүрлі механизмдер арқылы беруге болады. Құндылықтарды терең игеруге ықпал ететін ата-аналар мен балалар арасындағы эмоционалды және эмпатикалық өзара әрекеттесу ерекше маңызды.
Отбасылық құндылықтар баланың жеке басының дамуына айтарлықтай әсер етеді. Олар оның дүниетанымын, моральдық негіздерін, қоршаған әлемге және басқа адамдарға деген көзқарасын қалыптастырады және оның мінез-құлқы мен шешім қабылдауын анықтайды.
Ата-аналар арасындағы қарым-қатынасты, қарым-қатынас стилін, жанжал деңгейін, отбасындағы қолдау мен жылулық дәрежесін қоса алғанда, отбасылық динамика бала тәрбиесінде маңызды рөл атқарады. Отбасындағы тұрақты және үйлесімді қарым-қатынас балалардың сау психикалық дамуына ықпал етеді.
Отбасындағы қарым-қатынас қарым-қатынастарды, көзқарастар мен құндылықтарды қалыптастырудың негізгі механизмі болып табылады. Бұл балаларға өз ойлары мен сезімдерін білдіруге, эмпатия, құрмет және өзара түсіністік дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді.
Отбасылық қатынастар әр отбасында әр түрлі болуы мүмкін және ата-ана тәрбиесіне әр түрлі әсер етеді. Қолдау, эмоционалды жақындық, сыйластық және өзара түсіністік балалардың сау дамуына ықпал етеді, ал қақтығыстар, наразылық және қолдаудың болмауы олардың психологиялық әл-ауқатына теріс әсер етуі мүмкін.
Бұл аспектілер отбасының құндылықтарды қалыптастырудағы және бала тәрбиесіндегі рөлін түсіну үшін маңызды және одан әрі зерттеу мен рефлексияның тақырыбы болуы мүмкін.
Отбасылық құндылықтарды нығайту стратегиялары:
1. Ортақ отбасылық дәстүрлерді құру: тұрақты отбасылық іс-шаралар, ортақ түскі ас, ашық ауада серуендеу немесе ойындар отбасының ортақ құндылықтарға деген бірлігі мен адалдығын нығайта алады.
2. Отбасылық құндылықтарды талқылау: балалармен құндылықтар туралы үнемі сөйлесу оларға отбасылық қатынастарды жақсы түсінуге және олардың өміріне енгізуге көмектеседі.
3. Ата-аналардың мысалы: ата-аналардың іс-әрекеттері отбасылық құндылықтарға сәйкес келуі керек. Практикалық мысалдар балалардың құндылықтарды игеруінің күшті құралы бола алады.
4. Қоғамдық іс-шараларға қатысу: балалармен бірге әлеуметтік жауапкершілік пен ынтымақтастықтың маңыздылығын көрсету үшін қоғамдық іс-шараларға, еріктілер акцияларына немесе қайырымдылық жобаларына қатысыңыз.
Отбасындағы қарым-қатынасты дамыту:
1. Қарым-қатынас уақытын белгілеу: барлық отбасы мүшелері бір-бірімен еркін сөйлесе алатын, өз ойларымен, қуаныштарымен және уайымдарымен бөлісетін уақыт жасаңыз.
2. Белсенді тыңдау: назар аударыңыз және бір-біріңізді белсенді тыңдаңыз. Басқа отбасы мүшелерінің пікірлері мен сезімдеріне ашықтық пен қызығушылықты сақтаңыз.
3. Қақтығыстарды сындарлы түрде шешу: балаларды қақтығыстарды бейбіт және сындарлы түрде шешуге үйрету. Оларға агаға келуге және агрессия мен зорлық-зомбылықсыз өз сезімдері мен қажеттіліктерін білдіруге көмектесіңіз.
4. Эмпатия дағдыларын үйрету: балаларды өздерін басқалардың орнына қоюға, басқалардың сезімдері мен көзқарастарын түсінуге және құрметтеуге үйрету.
Бұл ұсыныстарды күнделікті өмірде қолдану отбасылық қатынастарды нығайтуға, отбасы мүшелері арасындағы түсіністік пен төзімділікті дамытуға және салауатты отбасылық құндылықтарды қалыптастыруға көмектеседі.
Қазіргі қоғамда отбасы негізгі құндылықтар қалыптасатын және балалар тәрбиеленетін негізгі жасуша болып қала береді. Құндылықтарды қалыптастыру мен балаларды тәрбиелеудегі отбасының рөлін зерттеу оның әр отбасы мүшесінің даралығын, моральдық принциптерін және әлеуметтік бейімделуін дамытудағы маңыздылығын көрсетеді.
Отбасылық құндылықтардың әртүрлі аспектілерін талдау олардың баланың жеке басын және оның әлемге деген көзқарасын қалыптастырудың негізі ретінде әрекет ететінін түсінуге мүмкіндік береді. Құндылықтарды жеткізуде шешуші рөл атқаратын ата-аналар балаларына үлгі болуы керек, олармен маңызды мәселелерді белсенді түрде талқылап, төзімділік пен эмпатия дағдыларын үйретуі керек.
Отбасылық динамика бала тәрбиесіне де айтарлықтай әсер етеді. Отбасындағы үйлесімді және қолдау қарым-қатынастар салауатты психикалық дамуға және отбасы ішіндегі байланыстарды нығайтуға ықпал етеді. Тиімді қарым-қатынас, айырмашылықтарды құрметтеу және қақтығыстарды сындарлы түрде шеше білу отбасылық динамиканың маңызды аспектілері болып табылады.
Осы саладағы қосымша зерттеулер отбасының баланың жеке басын қалыптастыруға әсер ету механизмдерін жақсы түсінуге және отбасылық қатынастарды қолдаудың тиімді стратегияларын жасауға көмектеседі. Бұл ретте әр отбасының мәдени және әлеуметтік ерекшеліктерін ескеру, сондай-ақ қазіргі қоғамдағы өзгерістерді және олардың отбасылық құндылықтар мен бала тәрбиесіне әсерін ескеру маңызды.
Жалпы, құндылықтарды қалыптастыру мен балаларды тәрбиелеудегі отбасының рөлі даусыз. Отбасылық қатынастарға инвестиция салу және отбасылық құндылықтарды қолдау болашақта салауатты және үйлесімді қоғамдар құрудың маңызды қадамдары болып табылады.
Қазақ отбасының ерекшелігі – жасы кішісінің үлкеніне «сен» деп сөйлемеуі, алдын кесіп өтпеуі, үлкен тұрып кішінің, әке тұрып ұлдың, шеше тұрып қыздың орынсыз сөйлемеуінде. Қазақ отбасындағы үлкенді құрметтеу әдеті жауапкершілік, адамгершілік сезімдерін туғызған.
Дұрыс бағытқа бағдарлау көп жағдайда абыройлы әкеге, үлгілі отағасына, қадірлі ағаларына байланысты. Халқымыз ұл бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. Қай халықта болмасын, ұл бала тәрбиесі – әке меншігінде. «Ата көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» дей отырып, қазақ отбасында әкелер өзінің білетін бар өнерін ұрпағына үйретіп, оларды мерген, аңшы, яғни «сегіз қырлы, бір сырлы» жігіт етіп тәрбиелеген. Бала ес білгеннен бастап, оның құлағына «сен ертеңгі шаңырақ иесісің, болашақ әкесің, арқа сүйер жарсың, отбасының асыраушысысың, сондықтан да жаманнан жирен, жақсыдан үйрен» деген сөздерді құйып отырған.
Халқымыз ер баланың 12-15 жасынан бастап, оның алдында өмірдің дайындаған талай қиын-қыстау шақтары мен қуанышты сәттері бар екендігін ескере отырып, «Аты аталмаған жігіттен аты аталған төбе артық» деп намыстандыратын, «Айтсаң, үйде туып, түзде өлетін жігіттерді айт» деп таңдандыратын, «Өнерлі жігіт өрге озар, өнерсіз жігіт жер соғар» деп шамдандыратын, «Ерді намыс өлтіреді, қоянды қамыс өлтіреді», «Ерлік білекте емес, жүректе» деп қайраттандыратын, «Ақыл жастан, асыл тастан» деп сеніміне шек келтірмейтін, «Атадан ұл туса игі, ата жолын қуса игі» деп армандайтын еді халқымыз.
Қазақтың ұлы ойшыл ғұламаларының бірі Ж. Баласағұни өзінің «Құтты білік» дастанында балаға тәрбиені отбасында бер, «ақ маңдайлы ұл-қыз туса, үйіңде өсір, бөтен жерде қалдырма» деп келер ұрпаққа өсиет ете отырып, баланы жас кезінен білім мен өнерге, еңбекке баулу арқылы жаны мен тәні сабақтас жетілген парасатты ұрпақ өсіретінімізді атап көрсеткен. Ата-анасын аялай, құрметтей білген баладан жақсы азамат шығады. «Әкесін аман сақтап қалу үшін жанын қиған ұлдың өлімі – ең бақытты өлім болып табылады», – деген Баласағұнидың ұстазнамалық тұжырымдамасында осындай керемет ойлар жатыр.
Шығыстың басқа ұлт өкілдерінің отбасындағы сияқты қазақта дүниеге ұл келсе, тұқымымыздың жалғасы, шаңырақ иесі туды деп ұлан-асыр, ат шаптырып той жасау күні бүгінге дейін сақталған. Дүниеге ұл әкелу, әсіресе, әке үшін зор бақыт, үлкен мақтаныш. Қазақта бір кісі қайтыс болса, артында қалған баласы бар ма еді деген сауалы болады. «Бар» деген жауап естісе, «орнында бар оңалар» деп бата береді.
Отбасындағы ер баланың өз орны бар. Мысалы, тұңғыш ұл – кейінгі іні-қарындастарының қамқоршысы, ата-анасының көмекшісі, оған «Ағасы бардың – жағасы бар» деп арқа сүйеген. Кенже ұл – шаңырақ иесі. Басқа балалар енші алып, бөлек отау құрып жатса да, кенже ұл әке-шешенің қолында қалады. «Ұлға отыз үйден тыйым, он сан үйден сын» демекші, ер жігітке айтылар сын көп, қойылар талап жоғары. Халықтың дәстүрлі тәрбиесінде осы баға «жігіт сыны» деп аталады. Қазақ халқының менің ұлым деп көкірек қағып, мақтаныш тұтар ұлының қандай болу керектігі туралы халықтың талғамына сай бейнеленеді:
а) кескін-келбеті: «Еңсегей бойлы, өткір көзді, қара қасты, қыр мұрынды, кең маңдайлы, кең иықты, жуан білекті, темірдей саусақты»;
ә) қадір-қасиеті: «Қырандай алғыр, сұңқардай өр, арыстандай айбатты, жолбарыстай қайратты, қасқырдай өжет, жау жүректі, жылқыдай мінезді, бұландай алып, сауысқандай сақ»;
б) қабілет-икемі: «Көсем жігіт» – ел басқаратын жігіт, «Шешен жігіт» – дау шешетін тұлға, «Батыр жігіт» – еліне қамқор, жауына алаберен жігіт, «Сері жігіт» – аттың жүйрігін мініп, иттің алғырын ертіп, қыранның қырағысын баптап, ат құлағында ойнап, ер қаруы – бес қаруды сайлап, мың құбылтып ән салып, күмбірлете күй тартатын өнерлі жігіт.
«Жомарт жігіт» – дастарқаны берекелі, пейілі кең, өзі жайдары, «Палуан жігіт» – мойыны жуан, жауырыны қақпақтай, бұлшық еті темірдей, қимылы шапшаң, иненің көзінен өтердей епті, алып күш иесі.
Осы аталған қадір-қасиеттерді бүгінгі ұландар бойына дарыта білсек, онда зерделі де зейінді, өнерлі де талантты, жігерлі де қайратты, адал да парасатты, елі-халқы сыйлайтын ер жігіттің келешегі жарқын, жолы ашық.
Осы орайда, оларға берілетін тәрбиенің артықшылығы неде деген сұрақ ойға оралады. Өйткені, оларды бесік жырына құлағын қандырудан бастап, ауыз-әдебиеті мен ата-баба тарихына сусындатудан бірізділікпен ер балаларға негізделген тәрбиенің әдістемесінің жасалуы ер бала тәрбиесінің маңыздылығын сезіндіріп қана қоймайды. Сондай-ақ, нәтиже де берері анық.
Ал, керісінше, жалқаулықты серік етіп, жанын өтірікпен бағып, біреуді алдап, біреуді арбап, шыққан тегін білмейтін, отбасы түгілі өз басын да асырай алмай жүрген ерлерімізден қандай ұрпақ жалғастығын күтуге болады? Осындай керағар тәрбиеленген ұрпақ өкілдерінің тәрбиесіне кімді кінәлаймыз? Қоғамды ма, әлде ата-ананы ма?
«Атадан тағылым алмаған ұл жаман, анадан өнеге көрмеген қыз жаман», «Атасыз ұл ақылға жарымас, анасыз қыз жасауға жарымас», «Бала тәрбиесі – бесіктен» деп түйіндей отырып, ер бала тәрбиесінің отбасында және мектепте қыздармен қатар берілуіне ерекше мән беріп, арнайы тәрбие бағдарламалары жасалуға тиіс. Өйткені, ер баланың дұрыс тағылым-тәрбие алуы, дүниенің сырын танып білуі отбасындағы ата-аналардың ақыл-кеңесі мен үлгі-өнеге көрсетуімен байланысты. Ұлттық тәрбиенің бұрынғы әдістерін бүгінгі күн талабымен жаңаша қарастырған жөн.
Ата-бабамыз жасап, сомдап кеткен жігіттің моделін одан әрі, бүгінгі күннің талабына сай жетілдіріп, өскелең ұрпағымыздың бойына дарыту, тағдырдың қандай тәлкегін көрсе де, қайсарлығы мен тектілігін жоғалтпаған дана халықтың ұрпағы екендігін ұғындыру, олардың бойына мақтаныш сезімін туғызу – ата-ананың бірден-бір міндеті. Кейінгі жылдары ұлдар арасында тым жұмсақ мінезділер де кездеседі. Мамандар мұны ер-азаматтардың ұрпақ тәрбиесінен мүлде сырт қалуының салдары дейді. Кей уақытта бала әкесіз өсіп, анасының тәрбиесінде болады. Жүрегі жұмсақ аналарымыз кейде ұлды тым еркелетіп жібергенде, әкенің салмақты сөзі ауадай қажет.
Ата-бабамыз қан тазалығына, тектілікке қатаң қараған. Қазақта «Тектіден текті туады, тектілік тұқым қуады» деп барлық саналы қазақ азаматтарына айтылған. Жеті атаға дейін өз руының қыздарына үйленбеуге тырысқан. Қазақтар ұлдарын он үш жасында отау иесі деп дайындаған. Бала дүниеге келгенде кіндігін кім кеседі, бесікке кім бөлейді – сол адамға тартады деп те ырымдаған. Адамгершілік, қайырымдылық, әдептілік сияқты қасиеттер үлкендердің үлгісімен сіңеді. «Әкеге қарап ұл өсер, анаға қарап қыз өсер» дейді дана халықымыз.
«Ер баланы алты жасқа дейін хандай көтер, сыйла. Алты жастан он алты жасқа дейін құлша жұмса. Он алты жасқа толғасын досыңдай сырлас, сыйлас» деген қазақ халқында нақыл сөзі бар. Ер баланың тәрбиесін неден бастауымыз керек? Бала кезінде ұлдың жұмысы, қыздың шаруасы деп бөлген дұрыс емес. Ата-анасына көмектескісі келсе, қолын қақпау керек. Бала әкені сенімді дос ретінде санайтын болсын. Үлгі тұтатын әке болсаңыз, бала сізге адал дос, қолдаушы болады.
Ұл бала ерлерге тән ойлау жүйесін, жігіттік болмыс-бітім, мінез-құлықты бойына қайдан сіңіреді? Қыздардың – анасына, ұлдардың – әкесіне еліктейтіні анық. Ұл бала әкесіне ұқсас болғанын қалайды. Ұл үшін әкесінен асып түсер мықты адам жоқ: ол көлік айдайды, ауыр заттарды оп-оңай көтереді, ештеңеден қорықпайды. Қазақта үстелдің төрінде әкенің тұрақты орны бар, оған басқа ешкім отырмайды. Балалары әкесі наннан ауыз тигеннен соң тамақтануға кіріседі, сосын әкелерінің ас қайыруынан соң ғана орындарынан тұрады.
Әкенің мінез-құлқы, өзгелермен қарым-қатынасы ұл баланың көз алдындағы үлгі-өнеге алатын, соған қарап өсетін нысанасы. Қазақта біреудің баласы жақсы азамат болса: «Оның әкесі немесе атасы жақсы кісі еді, көргенді бала екен, өнегелі жерден шыққан ғой» деп мақтайды. Ұл тәрбиелей отырып, жер иесін тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз. Отбасындағы тәрбие әрбір мүшенің өзін-өзін сақтау, ұрпақты жалғастыру, өзін-өзі сыйлау қажеттігінен туындайды. Баланы дұрыс тәрбиелеу отбасында, алдымен, жанұя жағдайы, онда қалыптасқан оң моральдық-психологиялық ахуал, татулық пен өзара түсіністік, сүйіспеншілік пен сыйластық, отбасы мүшелерінің бір-біріне деген құрмет сезімдері, яғни, отбасындағы кіршіксіз таза, мөлдір көңіл-күйі тікелей ықпал етеді.
Қазақта ұлдар әкесі немесе атасының бойындағы қасиет пен өнерін үйреніп өскен. Шығармашылықта, ақындықта танылған жас баланың тәрбиесіне аса назар аударған. Ата өнерін ұрпағының қууы, оны мирас етуі қазақ отбасыларында жиі кездесетін дәстүр. Әкесінің баласына қал-дырған ең үлкен мұрасы – оны жақсы тәрбиелеуі дей отырып, баласын оқытып, жақсы көріп, баласына ат қою, баласын сау етіп өсіру, үйленер жасқа келгенде баласын үйлендіру – қазақ от-басының басты міндеттерінің бірі. Қандай ата-ана болсын баласының дұрыс адам болғанын, өзінен артық болғанын қалайды.
Айта кететін, статистика бойынша қалада 14-35 жас аралығындағы 71 486 жас болса, оның 66 439-ы жоғары және орта арнаулы оқу орындарында оқиды және тұрақты жұмысы бар.
Биыл шаһардағы талантты жастарды қолдау және уақытын тиімді пайдалану мақсатында шаралар күшейтіліп, 37 кездесу өтті. Олардың бірі — ұлттық өнерімізді ұлықтайтын «Домбыра party» музыкалық додасы. Сондай-ақ, «Абай оқулары», «Буккроссинг» кітап алмасу шарасы ұйымдастырылды. Ерікті жастармен бірге 20 сенбілік жұмыстары жүргізілді. Сонымен қатар, қала жастары полиция басқармасымен бірлесіп, құқықбұзушылықтың алдын алу мақсатында түсіндірме жұмыстары мен түнгі рейдтік тексеріс шараларын жүргізіп келеді.
