Созақ өңірі ежелден ұлттық дәстүрдің, ат жалында өскен батыр ұл мен бұрымды қыздың мекені ретінде танылған. Бүгінгі күні сол бабадан қалған асыл мұра – ұлттық ат спорт түрлері мен түйе жарысы заман талабына сай жаңғырып, халқының рухын көтеріп келеді. Соның айғағы ретінде биыл Созақ ауылында өткен дүбірлі бәйге тойы көпшілікті ерекше әсерге бөледі.
Жергілікті түйекештер мен атбегілердің бастамасымен ұйымдастырылған мерекелік шара нағыз ұлттық спорт мерекесіне айналды. Аламан бәйге, құнан бәйге, тай жарысынан бөлек, соңғы жылдары кең жайылып келе жатқан түйе бәйгесі де көрерменнің зор қызығушылығын тудырды. Бұл — қазақ халқының көшпелі тұрмысымен етене байланысты болған, ғасырлар бойы елдің тұрмыс-тіршілігінде орны ерекше спорт түрі.
Соңғы жылдары түйе жарысы тек Оңтүстік өңірде ғана емес, бүкіл республика аумағында қайта серпін алып, ұлттық брендке айналып келеді. Созақтағы бәйге тойы да осы үрдістің жарқын дәлелі болды.
Биылғы жарыстың ең бір есте қалар сәті – арнайы Алматы қаласынан келген Аружан мен Мөлдір есімді жас спортшылардың өнері.
Екі қыздың түйе жарысына қатысуы көрерменді таңғалдырмай қоймады. Күш пен шыдамдылықты, төзім мен батылдықты талап ететін спорт түріне нәзік жанды арулардың қатысуы — қазіргі жастардың ұлттық дәстүрге деген зор құрметін, жалғасып келе жатқан ұрпақ сабақтастығын көрсетті.
Аружан мен Мөлдір түйе жарысқа қатысып қана қоймай, жамбы ату өнерінен де шеберліктерін паш етті. Тақымдары берік, мергендігі мықты қос ару көрерменнің зор қошеметіне бөленіп, көпшіліктің көңілінен шықты.
Нәтижесінде, түйе бәйгенің 1-орны мен 2-орнын да дәл осы қыздар жеңіп алды. Бұл — тек жеңіс емес, ұлттық спорттың әйелдер арасында да кеңінен дамып келе жатқанының жарқын көрінісі.
Ұлттық ат спорты мен түйе жарысы – ата-бабамыздан қалған асыл қазына. Олар жастарды батылдыққа, төзімділікке, шапшаңдыққа және шыдамдылыққа тәрбиелейді.
Созақтағы бәйгенің мақсаты да – осы мұраны дәріптеу, ұрпаққа жеткізу және ұлттық рухты көтеру.
Түйе жарысы өзінің ерекшелігімен дараланады:
- Түйелер ұзақ қашықтыққа төзімді;
- Жарысқа шығатын түйенің бабын келтіру – үлкен тәжірибе мен шеберлікті талап етеді;
- Шабандоз үшін бұл спорт ерекше жауапкершілік пен күш-жігерді қажет етеді.
Осы жағынан алғанда, Созақтағы бәйге ұлттық спорттың жанданып, жаңғырып келе жатқанының айқын дәлелі.
Шараға жиналған көрерменнің қарасы қалың болды. Жастар да, қариялар да ұлттық спортқа деген сүйіспеншілігін көрсетіп, сайыскерлерді рухтандырды. Түйекештер мен атбегілер жарысқа үлкен дайындықпен келгенін аңғартты.
Жыл сайын дәстүрлі түрде өтетін мұндай бәйгелер өңірдің ғана емес, елдің рухани дамуына да үлес қосады. Тойға жиналған жұртшылық бір күн бойы ұлттық мерекенің тартымды атмосферасына бөленді.
Созақта өткен түйе жарысы – ұлт рухын көтеретін, бабадан жеткен дәстүрді бүгінгі ұрпаққа табыстаудың нағыз үлгісі болды. Аружан мен Мөлдір сынды батыл қыздардың жеңісі – қазақ жастарының ұлттық спортқа деген қызығушылығының артып келе жатқанын айғақтайды.
Ұлттық спортты насихаттау – рухани жаңғырудың бір тармағы. Ал Созақтағы дүбірлі бәйге – сол жаңғырудың тірі көрінісі.
Жаңғырып жатқан ұлттық мұраның келешегі жарқын болғай!